ماهنامه شماره 30 (بهمن ماه 1396)

1. Service & Solution

در زمینه خدمات و راهکارها، GS1 ژاپن در سه زمینه فعالیت دارد، در ادامه به تشریح هریک خواهیم پرداخت:

• JICFS/IFDB (JAN Item Code File Service/Integrated Flexible Database)
• Ryutsu BMS (Business Message Standards)
• GEPIR

1.1. JICFS/IFDB (JAN Item Code File Service/Integrated Flexible Database)

از سال 1988، GS1 ژاپن دیتابیس JICFS/IFDB کاتالوگ محصولات را شروع کرده است و ویژگیهای پایه محصولات از قبیل GTIN، نام کالا، طبقه محصول، وزن و مقدار را جمعآوری و نگهداری کرده است.

این دیتابیس دو هدف را دنبال میکند:

• صاحب کالای POS در خرده‌فروشی‌ها
• صاحب EOS بین عمده‌فروش و خرده‌فروش

بسیاری از فروشگاهها در پرتال خرید آنلاین، اطلاعات محصولات را با استفاده از کدهای خود و نام محصولات مدیریت میکنند و کالای مشابه تحت نامها و طبقههای مختلف فروخته میشود. برای کنترل این مشکل چندین شرکت دارنده پرتال خرید آنلاین برای کنترل اطلاعات محصول از GTIN استفاده کردند. اطلاعات کالا بر اساس استاندارد JICFS/IFDB جمعآوری و مرتب میشود و سپس بروی قیمت خردهفروشان و عمدهفروشان توزیع می‌شود. (شکل 1)

شکل 1: جریان سیستم JICFS/IFDB

با استفاده از اطلاعات مدیریت‌شده کالا توسط JICFS/IFDB شرکتهای کاربر میتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کرده، سؤال و پاسخ کنند و اطلاعات مربوط به کالا را با دقت بیشتر و هزینه کمتر ثبت کنند و بدین ترتیب، اطلاعات توسط کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ قابل‌استفاده میشود. اطلاعات کالا در JICFS/IFDB شامل کدهای طبقهبندی JICFS که نشان‌دهنده طبقه محصولات است، است. این کدها به‌عنوان کلیدهای جستجو برای استخراج گروههای لازم محصول، به‌عنوان کلیدی برای جمعآوری اطلاعات محصولات مشابه، پردازش و تجزیه‌وتحلیل استفاده میشود. طبقات JICFS برحسب نیاز مجدداً بازبینی می‌شوند.

2.1. Ryutsu BMS (Business Message Standards)

استفاده از EDI در بخش خردهفروشی در ژاپن با سیستم سفارش الکترونیکی یا EOS از 1980 شروع شد. از 1990 و بعدازآن در فرآیندهای تجاری، از EDI بجای سفارش دهی استفاده شد. علاوه بر این از سال 2000 بر اساس ECR^[4] یا کارآمدی پاسخ به مشتری و فرآیند QR یا پاسخ سریع، استانداردهای Ryutsu BMS باهدف دستیابی به اطلاعات بهبودیافته به اشتراک گذاشته‌شده بین خردهفروشان و تأمین‌کنندگان ایجاد شد.

1.2.1. توسعه Ryutsu BMS

در دهه 1990 فرآیندهای تجاری تحت پوشش EDI به حمل و دریافت کالا از EOS، صورت‌حساب و پرداخت توسعه پیدا کرد. اگرچه مسائل و مشکلات زیر در این زمان همچنان وجود داشت:

• سرعت‌پایین
• عدم توانایی در کار با کاراکترهای کانجی و تصاویر
• تجهیزات و ابزارات ضروری
• دشواری در افزودن فیلد جدید اطلاعات به دلیل ثابت بودن فرمت طول داده
• فرمت پیغامها از خردهفروش به خردهفروش متفاوت است و به موقعیت آن‌ها وابسته است.

2.2.1. کلیات Ryutsu BMS

1) زیرساختهای ارتباطی: 2 دسته استاندارد پروتکل ارتباطی برای تبادل پیامهای Ryutsu BMS وجود دارد.

• Server-to-Server Protocols: ebMS and AS2
• Client-to-Server Protocol: JX Protocol

علاوه بر این راهنمای امنیتی ارتباطات اینترنتی در این قسمت پیشنهاد میشود.

2) پیغامهای استاندارد

دو نوع پیغام وجود دارد:

• پیغامهای پایه

برای استفاده در سوپرمارکتها، داروخانهها و غیره به کار می‌رود. 27 پیغام پایه بر اساس مدلهای بیزنسی سفارش تا پرداخت منتشرشده است. در 2010 دو صنعت خردهفروشی و پوشاک به‌منظور توسعه سیستم همگامسازی پیغامهای اطلاعات کالا با یکدیگر همکاری کردند.

• پیغامهای بخش فروشگاهی

فروشگاههای ژاپنی مدلهای تراکنش منحصربهفردی دارند که از سایر خردهفروشیها متفاوت است. به‌عنوان‌مثال، آن‌ها زمانی که کالا واقعاً بفروش میرسد، خرید کالا را ثبت می‌کنند و همچنین به مدیریت پیش سفارش هدایای فصلی برای لباسهای ژاپنی به‌عنوان هدیه نیاز دارند و بنابراین فروشگاهها 27 پیغام منحصربهفرد را در تراکنشهای خود استفاده می‌کنند.

3.2.1. ارتقا و ترویج Ryutsu BMS

در راستای ارتقای سیستم Ryutsu BMS، دورههای آموزشی، سمینارها و تبلیغات زیادی انجام‌شده است. دوره‌های آموزشی از دوره ابتدایی تا پیشرفته و حتی برگزاری برخی از دورهها به‌صورت آنلاین ازجمله فعالیتهای GS1 ژاپن در این زمینه بوده است. همچنین برگزاری سمینارها برای معرفی BEST PRACTICE ها در زمینه پیادهسازی Ryutsu BMS برای کاربران و Solution Provider ها از دیگر فعالیتهاست. در زمینه تبلیغات، پخش بروشور و ویدئو به افراد علاقهمند به Ryutsu BMS انجام‌شده است، همچنین وبسایتی به Ryutsu BMS اختصاص داده‌شده که بهروز نگه‌داشته میشود. در شکل 2 پیغامهای Ryutsu BMS مبادله شد بین خرده‌فروش و تأمین‌کننده نشان داده‌شده است.

شکل 2 پیغام‌های Ryutsu BMS مبادله شد بین خرده‌فروش و تأمین‌کننده

1.3. GEPIR

سرویس GEPIR از سال 2003 بروی سایت GS1 ژاپن قرار گرفت. در 2007 قابلیت جستجو بر اساس GLN اضافه شد و در 2017 ورژن چهار GEPIR تکمیل شد. در حال حاضر اطلاعات زیر بروی GEPIR قابل‌نمایش است:

• GTIN

• Information Provider GLN

• Information Provider Name

• Information Provider Link

• Manufacturer GLN

• Manufacturer Name

• Item Name

• Classification Code

1. پیادهسازی استانداردها و ارتباط با صنعت

GS1 ژاپن، برنامه GS1 Japan partner که غالباً provider هستند را از آوریل 2015 اجرا کرده است. هدف این برنامه به اشتراکگذاری اطلاعات در مورد آخرین روند و نمونههای سیستمسازی است درحالی‌که ارتقا سیستمسازی اطلاعات و کارایی در صنعت توزیع با استفاده از استانداردهای GS1 ارتقا داده میشود.

تعداد اعضای SP در سال مالی 17-2016، به 118 رسیده است. مجموعه فعالیتهای GS1Japan در زمینه ارتباط با صنعت در 5 دسته به شرح زیر خلاصه‌شده است.

• 1. اقدامات شرکای GS1 Japan

تحت سیستم عضویت شرکای GS1 ژاپن، این سازمان سالانه میزبان 4 سمینار و یک بازدید از سایت است. این سمینارها که در آن افراد کلیدی در صنعت توزیع برای مشارکت به‌عنوان سخنران دعوت‌شده‌اند، به‌عنوان بخشی از GS1 ژاپن برای اشتراک و تبادل اطلاعات، گزارشها و سمینارها و انتشارات توسط GS1 ژاپن توزیع‌شده است.

• 1. مدیریت استانداردهای زنجیره‌تامین
  2. بهداشت و درمان GS1 ژاپن

گروه بهداشت GS1 ژاپن، یک گروه داوطلبانه متشکل از تولیدکنندگان ابزارهای پزشکی، داروخانهها و مؤسسات پزشکی داخلی است. تا ژانویه 2017 بهداشت GS1 ژاپن متشکل از 105 عضو بود. در گروه بهداشت و درمان GS1 ژاپن دو کارگروه، یکی برای مطالعه قوانین و استانداردهای بین‌المللی و دیگری برای مطالعه راه‌حل‌های پزشکی تشکیل داده است. این گروه برای معرفی استانداردهای GS1 به کادر پزشکی، 2 سند مرتبط با بارکددار کردن تجهیزات پزشکی منتشر کرده و بروشورهایی به چاپ رساندهاند. همچنین سمینارهایی که در این زمینه برگزارشده با استقبال متخصصان پزشکی که از استاندارد بارکد GS1 بروی تجهیزات پزشکی و داروهای خود استفاده میکنند، با استقبال زیادی روبرو شده است. علاوه براین در کنفرانس بهداشت که در سال 2016 در چین برگزار شد، دکتر Chikayuki Ochiai از GS1 ژاپن در خصوص پیادهسازی استاندارد ردیابی در ژاپن سخنرانی کرد.

• 1. صنعت عمدهفروشی ICT

در سال 1985 گروه مطالعاتی باهدف ارتقا کامپیوتر سازی صنعت عمدهفروشی با همکاری با GS1 ژاپن تشکیل شد. گروه مطالعاتی توسط عمدهفروشان مرتبط با FMCG ها (مواد غذایی، محصولات دارویی و غیره) هم‌اکنون دارای 48 عضو است. این گروه بر اساس زمینه کاری آن‌ها به چندین زیرگروه تقسیم میشود و هریک از این زیرگروه‌ها جلسات ماهانه با یکدیگر برگزار میکنند. موضوعات موردمطالعه این گروه در سال 2016 از قرار زیر بوده است:

• ارتقا توسعه انطباق با Ryutsu BMS: چالشها و معیارها برای بهینه‌سازی کل
• پاسخ‌گویی صورتحساب عمده‌فروشان تا سال 2016 (پاسخ به سیستم کاهش نرخ مالیات)
• کاهش هزینه با بهبود مراکز توزیع
• همکاری مشترک برای ایجاد شاخص خدمات توزیع
• به‌کارگیری IT جدید برای توسعه فروش

5.2. پشتیبانی از کاربران

برای درک بهتر استانداردهای GS1 این سازمان، کلاسهای درسی متنوعی به‌صورت حضوری و از راه دور برگزار میکند. موضوعات این کلاسها به شرح زیر است:

• معرفی بارکدها
• معرفی EPC/RFID
• معرفی و اجرای Ryutsu BMS
• معرفی بارکد برای تجویز دارو و تجهیزات پزشکی

1. تاریخچه سازمان GS1 ژاپن

GS1 ژاپن در سال 1972 با تلاشهای وزارت صنعت و تجارت (اقتصاد فعلی) به‌عنوان موسسه تحقیقات سیستم توزیع در جهت معرفی سیستم توزیع و افزایش کارایی زنجیره‌تامین تأسیس شد. در ابتدا این موسسه، مطالعاتی را درباره استانداردسازی کدهای محصولات ملی برای پوشاک و مواد غذایی انجام داد. به دنبال حرکت به‌سوی نمادهای استاندارد و کد کالا در اروپا و امریکا، این موسسه نیز ایجاد سیستم کدها و نمادهای استاندارد کالا را در ژاپن شروع کرد. در 1978 برای شرکت در انجمن EAN اقدام کرد و به‌عنوان اولین کشور پذیرفته‌شده از منطقه آسیا انتخاب شد.

GS1 ژاپن راه را برای اعمال سیستم EAN با معرفی علامت‌های EAN در استانداردهای صنعتی ژاپن (JIS) راه‌اندازی کرد. نشانهگذاری در منبع با کمک شرکت‌هایی همچون Kikkoman، Coca-Cola، Kai آزمایش کرد و هم‌زمان خرده‌فروشان نیز استفاده از سیستم POS را شروع کردند. GS1 ژاپن سمینارهای بسیاری را برای معرفی سیستم POS و استاندارد EAN در ژاپن برگزار کرده و ذینفعان بسیاری را به انجام نشانهگذاری در منبع تشویق کرد.از مایلستونهای مهم ترویج نشانهگذاری در منبع میتوان به 11 خرده‌فروشی convenience store در ژاپن اشاره کرد که در سال 1982 از سیستم pos برای فروش استفاده کردند. GS1 ژاپن از سال 1980 کارگروه مطالعاتی را برای چندین صنعت ایجاد کرد تا چگونگی بهبود فرآیندهای تجاری را با استفاده از کامپیوتر مطالعه کنند. این صنایع شامل مواد غذایی آماده، کالاهای ورزشی، برق مصرفی، کتاب و مجلات است. همچنین در این دهه GS1 ژاپن اطلاعات دستگاههای POS را برای اجرای سرویس JICFS و کاتالوگ کالا را جمع‌آوری و نگهداری میکند. در دهه 1990، GS1 ژاپن کدهای محصولات، پیغامهای EDI و سایر موضوعات با همکاری با صنعت پوشاک و با سیستم QR مطالعه کرد. خرده‌فروشان به داراییهای و محصولات خود کد تخصیص دادند و مطالعات مشترک با صنعت پوشاک به گسترش استفاده از EAN در نشانه‌گذاری در منبع بروی پوشاک منجر شد. همچنین با معرفی GS1-128 برای لیبل گذاری برچسب زدن جعبه‌ها حاوی محصولات متنوعی است که به فروشگاه‌ها منتقل می‌شود. EDI و EANCOM نیز در این زمان تکمیل شد. در دهه 2000 با استفاده از GS1-128 بروی صورت‌حساب‌ها و صنعت گوشت ردیابی ممکن شد. همچنین در نیمه دوم این دهه استفاده از GTIN در مدیریت خدمات موسیقی آنلاین، اینترنت، ارسال سفارش هدفگذاری شد. EPCGLOBAL ژاپن در این دهه ایجاد شد و بروی حل مسائل مربوط به تگهای RFID در صنایع مختلف کار شد. در 2009 گروه بهداشت GS1 ژاپن به‌صورت داوطلبانه ایجاد شد و استانداردهای GS1 را در بهداشت و درمان ترویج داد. این کار دست‌مایه انتشار کتابچه‌های راهنما در سال‌های 1990 در خصوص کاربرد استانداردهای GS1 در تجهیزات پزشکی با کمک صنعت و بهداشت صورت گرفت.GS1 ژاپن پیش‌شماره‌های 490-499 در 1978 از GS1 دریافت کرد و در 1992 برای دریافت پیش‌شماره 450-459 اقدام کرد. این سازمان پیش‌شماره شرکتی^[7]GS1 هفت‌رقمی تخصیص می‌داد اما از سال 2001 با توجه به افزایش عضویت‌ها و توصیههای صورت گرفته، پیش‌شماره شرکتی GS1 نه‌رقمی تخصیص داده است. در حال حاضر این سازمان به اعضای جدید خود پیش‌شماره شرکتی GS1 نه‌رقمی اختصاص می‌دهد. اگرچه برای شرکتهایی با بیش از 50،000 قلم کالا پیش‌شماره هفت‌رقمی اختصاص میدهد. زمانی که یک شرکت از پیش‌شماره شرکتی GS1 استفاده می‌کند، باید هر 3 سال یک‌بار عضویت خود را تمدید کند. GS1 ژاپن در سال 2016 تعداد 11،812 عضویت جدید داشته است و این تعداد در سال 2017 به 130،877 رسید. نکته حائز اهمیت این است که درخواستها برای فروش محصولات بروی سایت‌های فروش آنلاین افزایش‌یافته است.

شکل 4 روند تخصیص پیش‌شماره شرکتی GS1